11 listopada 2021 r. przypada 103. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości

„Naród, który nie szanuje swej przeszłości nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości” – znamienne słowa Marszałka Józefa Piłsudskiego aktualne są do dziś. Niepodległość jest jedną z wartości, którą należy pielęgnować i szanować, nie zapominać również o trudzie, z jakim przyszło ją osiągnąć. Dlatego też Gmina Chęciny w naturalny sposób wpisuje się w obchody tego niezwykłego święta dnia 11 listopada.

Narodowe Święto Niepodległości w naszym kraju ma swój wyjątkowy charakter ze względu na historię i kulturę naszego Narodu. Burzliwe dzieje kraju, brutalnie zakończone trzema rozbiorami, zmusiły naszych rodaków do zachowywania i kultywowania tradycji narodowościowych w okowach zaborczych kajdan. Pomimo braku państwowości, polskość nie zaginęła, dzięki czemu nasz kraj powrócił na arenę dziejów w 1918 r.

I wojna światowa zamyka klamrę okresu, ukształtowanego po kongresie wiedeńskim w 1815 r. Nowy ład, wprowadzony po klęsce Napoleona pod Waterloo, opierał się na teoretycznym współdziałaniu sygnatariuszy tzw. Świętego Przymierza – Rosji, Prus i Austrii. Wraz z innymi potęgami – Wielką Brytanią i Francją – państwa te kreowały politykę europejską w przeciągu całego XIX i początku XX w. Pozorna równowaga, zachwiana kilkukrotnie w wyniku powstań narodowych, rewolucji czy procesów zjednoczeniowych państw takich jak Włochy czy Niemcy, doprowadziła ostatecznie nie do trwałego pokoju, a krwawej eskalacji.

Konflikt pomiędzy państwami centralnymi a ententą, rozniecony udanym zamachem na austriackiego arcyksięcia Franciszka Ferdynanda 28 czerwca 1914 r., przyniósł Europie wielkie straty ludnościowe i materialne. Rozpad habsburskiej monarchii austro-węgierskiej oraz rewolucje w Niemczech i Rosji przyczyniły się do powstania nowych państw na kontynencie, m.in. Austrii, Węgier, Czechosłowacji czy państw bałtyckich. Dla nas najważniejszy dniem tamtego okresu był z pewnością 11 listopada 1918 r., kiedy to podpisano rozejm w Compiegne, zaś Józefowi Piłsudskiemu Rada Regencyjna przekazała władzę zwierzchnią nad wojskiem. Na nowo bowiem na mapach Europy pojawiała się Polska. Dlatego też oficjalnie od 1937 r. 11 listopada znalazł się on w panteonie świąt narodowych.

Czołową postacią związaną z wydarzeniami z 1918 r. był z pewnością Józef Piłsudski. Już w 1914 r., kiedy rozpoczęła się wojna austriacko-serbska rozpoczął tworzenie I Kompanii Kadrowej, złożonej z członków Związku Strzeleckiego i Polskich Drużyn Strzeleckich. Dało to zalążek późniejszemu Wojsku Polskiemu, a spośród tych żołnierzy rekrutowali się późniejsi wyżsi dowódcy armii. Józef Piłsudski podczas całej I wojny światowej w umiejętny sposób dbał o budowanie w świadomości Polaków potrzeby odrodzenia państwa, a także starał się o jego faktyczne utworzenie poprzez swoje działania polityczne i militarne. Choć został uwięziony za udział w tzw. kryzysie przysięgowym w 1917 r. i osadzony w więzieniu w Magdeburgu, pozostał liderem ruchu niepodległościowego. Ostatecznie został on wypuszczony  i 10 listopada 1918 r. powrócił do Warszawy, by dzień później objąć dowództwo.

W tym miejscu warto też wspomnieć o innych Ojcach Niepodległości, którzy przyczynili się do powstania naszego państwa na nowo. Pośród najważniejszych z nich wymienić trzeba przede wszystkim Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Ignacego Daszyńskiego, Wojciecha Korfantego czy Wincentego Witosa. Choć reprezentowali różne opcje polityczne i momentami gruntownie się ze sobą nie zgadzali – potrafili ukryć swoje animozje dla dobra lepszej sprawy. Swoimi działaniami udało się zarówno drogą dyplomatyczną, jak i militarną (np. powstanie wielkopolskie, powstania śląskie) skonsolidować polskie państwo na nowo. Trud odbudowy kraju, złożonego z trzech zaborów, był niemałym wyzwaniem, którego podjęto się w okresie 20-lecia międzywojennego. Dopiero ekspansyjna polityka III Rzeszy i Związku Radzieckiego położyła kres rozwojowi niedawno powstałego na nowo państwa polskiego i na długie lata spowolniła jego rozwój.

Gmina Chęciny, podobnie jak w latach ubiegłych, naturalnie wpisuje się w obchody Narodowego Święta Niepodległości. Z tej okazji w kościele parafialnym pw. św. Bartłomieja Apostoła w Chęcinach o godzinie 9:00 odbędzie się uroczysta Msza Święta ku czci wszystkich, którzy swoimi działaniami przyczynili się do odrodzenia Polski po 123 latach niewoli. Po uroczystości delegacja złoży wieńce pod pomnikami na Rynku Górnym (tablica poświęcona pacyfikacji miasta w 1944 r.) oraz ul. Małogoskiej (obelisk poświęcony pomordowanym przez Niemców i Sowietów).

Także Zamek Królewski w Chęcinach z okazji rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, rozbłyśnie wieczorem w narodowych barwach w dniach 10 i 11 listopada 2021 r.

Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej Gminy Chęciny

Konrad Szymański