2 MAJA OBCHODZIMY ŚWIĘTO FLAGI

Chyba każde, nieco podrosłe polskie dziecko zna nasze barwy narodowe – biel i czerwień. Obok hymnu i godła to symbol narodowy, który jednoczy nas zarówno w radosnych chwilach, jaki i w najczarniejszych momentach historii. Wywołuje wzruszenie, dumę, przywołuje wspomnienia nierzadko trudnych doświadczeń, jak i euforii właśnie wygranego meczu. Jakby na to nie patrzeć, spełnia rolę łącznika dla tego, co wydawałoby się czasem nie do połączenia.

Od 2004 roku, 2 maja obchodzimy Święto Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Obok święta Konstytucji 3 Maja oraz Dnia Niepodległości 11 listopada to jedna z najważniejszych dat w naszym kalendarzu. Dzień ten nie jest przypadkowy i nie stanowi jedynie wypełnienia „długiego majowego weekendu”, jak mogliby sądzić niektórzy. 2 maja jest związany z symbolicznym gestem zawieszenia polskiej flagi przez 5 ochotników z 1. Dywizji Kościuszkowskiej na 67-metrowej Kolumnie Zwycięstwa podczas walk o Berlin. I choć okoliczności tego wydarzenia obrosły w różnego rodzaju mity, to wizja ta przemawia zdecydowanie do naszej polskiej wyobraźni. W pamięci nieco starszego pokolenia przebija się dodatkowo, z czasów komunistycznych, nakaz szybkiego ściągania flag po celebrach Święta Pracy 1 maja, który wywoływał chęć ich jak najdłuższej prezentacji, aż do, nieuznawanego przez władze, 3 maja.

Flaga Polski jest odwzorowaniem naszych barw narodowych, ich rodowodu można szukać już w czasach Piastów, historycznie zaś wywodzą się z herbu Królestwa Polskiego i herbu Wielkiego Księstwa Litewskiego, gdzie biel pochodzi od bieli orła (godło Polski) oraz bieli Pogoni - rycerza galopującego na koniu (godło Litwy), oba zaś umieszczone są na czerwonym tle. W przestrzeni publicznej powszechnie wykorzystano je w pierwszą rocznicę publikacji Konstytucji Majowej 3 maja 1792 roku, kiedy kobiety w geście patriotycznym założyły białe suknie z czerwoną wstęgą, mężczyźni zaś białoczerwone szarfy, później towarzyszyły uczestnikom wystąpienia krakowskiego w 1846 roku czy zdobiły mundury ułanów i bohaterów wielkopolskich.

Niemniej po raz pierwszy kwestia ta została uregulowana dopiero uchwałą Sejmu Królestwa Polskiego z 7 lutego 1831 r., zaś na oficjalne zatwierdzenie wyglądu flagi trzeba było czekać aż do odzyskania niepodległości, a dokładnie do ustawy z 1 sierpnia 1919 roku.

Flaga Polski składa się prostokątów tkaniny w kolorze białym i czerwonym, koniecznie o długości boków w proporcji 5:8, umieszczonych na maszcie/drzewcu. Zgodnie z zasadami heraldyki, gdzie ważniejszy jest kolor godła niż tła, biel na fladze została umiejscowiona wyżej niż czerwień. Przez lata kolory te nieco się zmieniały, od karmazynowego (ciemna czerwień), obowiązującego także i obecnie, po cynober (czerwień wpadająca w pomarańcz), od jaśniejszej, po nieco bardziej szarą biel. Współcześnie obowiązują dwa rodzaje polskiej flagi państwowej, pierwsza to białoczerwony prostokąt, druga zaś to flaga z godłem RP na białym pasie, używana przez oficjalne przedstawicielstwa kraju za granicą, cywilne lotniska i samoloty, kapitanaty portów, a także polskie statki morskie jako bandera. Niezmienne jest jednakże poszanowanie jakie jesteśmy jej winni, istnieje szereg zasad związanych z jej eksponowaniem. Pamiętajmy aby nigdy nie była brudna, postrzępiona, pomięta czy uszkodzona, a zniszczoną powinniśmy spalić. Wywieszona nie powinna dotykać ziemi, bruku, wody, absolutnie nie używamy jej jako opakowania, nakrycia, czy materiału reklamowego i nie umieszczamy na niej napisów, rysunków (co nie jest zakazane w przypadku barw narodowych). W naszym kraju jest najważniejsza pomiędzy innymi, na maszt wciągana jako pierwsza i jako ostatnia ściągana.

Nie jesteśmy jedynym krajem, który obchodzi święto flagi i barw narodowych, na całym świecie jest ich ponad 50. Symbole narodowe są niezmiernie ważne w budowaniu poczucia wspólnoty i solidarności, dlatego w takim dniu jak ten warto włączyć się w białoczerwony korowód kotylionów, chorągiewek, czy wymalowanych twarzy.

Pamiętajmy, że w tym dniu obchodzimy także Dzień Polaków i Polonii za Granicą, który upamiętnia wkład rodaków mieszkających za granicami kraju w rozwój kulturalny, gospodarczy oraz propagowanie polskich tradycji i zwyczajów za granicą.

Dla uczczenia Święta Flagi, przypadającego 2 maja, Zamek Królewski w Chęcinach przybierze wieczorową porą barwy narodowe. Warownia oświetlona będzie również w dniach 1 i 3 maja.

Kornel Morawski

Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej Gminy Chęciny