KOLEJ WĄSKOTOROWA W MIEDZIANCE

W  lutym  1911 roku   wojsko rosyjskie  zakończyło  budowę i oddało   do użytku  linię  kolejową  łącząca   Kielce z Częstochową. Cztery lata później    armia  austro-węgierska  wybudowała ponad trzy kilometry kolejki wąskotorowej, która połączyła  kopalnię rudy miedzi w Miedziance ze stacją kolejową Rykoszyn usytuowaną  przy  kolei częstochowskiej.  Uroczystego otwarcia kolejki dokonał przyszły Cesarz Monarchii Austro-Węgierskiej Karol I Habsburg.

Specjalistyczne  oddziały komunikacyjne wojsk zaborczych  budowały linie kolejowe wąskotorowe i szerokotorowe głównie  w celach militarnych, ale  także gospodarczych. Miały one między innymi  zapewnić    możliwość  wywożenia zasobów naturalnych eksploatowanych na zajętych terenach. W 1915 roku armia austro-węgierska wyparła wojska  rosyjskie   i zajęła kopalnię  rudy miedzi w Miedziance, którą prowadzili bracia   Bolesława i Stanisława Łaszczyńscy.  Po przejęciu kopalni  niezwłocznie uruchomili wydobycie i wybudowali  ponad trzy kilometry przemysłowej kolejki wąskotorowej o rozstawie torów  600 mm,  transportowano  nią  rudę miedzi do  rampy przeładunkowej usytuowanej przy kolei częstochowskiej  na stacji w  Rykoszynie   i dalej do Salzburga, gdzie  kruszec  poddawano  rafinacji elektrolitycznej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości  w okresie od 1918 roku  do 1945 roku  kolejka była  użytkowana przez  prywatne podmioty gospodarcze:Towarzystwo Akcyjne  „Zofia”  , Kieleckie Marmury Spółka Akcyjna  , Zakłady Przemysłowe „Sitkówka” Spółka Akcyjna  , Kamieniołomy Rykoszyn  i Bukówka Spółka  z Ograniczoną Odpowiedzialnością. W latach pięćdziesiątych dokonano nacjonalizacji przedsiębiorstw wydobywczych, utraciły one koncesje na wydobycie kopalin. Powstały państwowe Zakłady Przemysłu Wapienniczego w Miedziance, które  przejęły  eksploatację rudy miedzi  i wapieni dewońskich  ze złoży,  „Góra Miedzianka”, „Góra Ołowianka”, „Góra Kozi Grzbiet” i „Górki Sowie”

                                                                                               
W Austriackim Archiwum Państwowym w Wiedniu  ( Osterreichisches Staatsarchiv)  i prywatnych zbiorach rodziny Łaszczyńskich  zachowało się kilka zdjęć  wykonanych w latach  1915 -1945.  przedstawiających kolejkę  w Miedziance.  W 1915 roku kopalnię miedzi na Górze Miedzianka wizytował  Arcyksiążę Karol Franciszek Józef  Habsburg,który w latach 1914 – 1916  był  dowódcą sztabowym  na froncie pierwszej wojny światowej. Na jednej  z fotografii utrwalono     uroczysty przejazd arcyksięcia  oddaną do użytku kolejką  w otoczeniu asystujących mu oficerów armii austro-wegierskiej   i zaproszonych gości.  

W dniu 21 listopada 1916 roku  Karol Franciszek Józef  został  Cesarzem Austrii jako Karol I Habsburg, był też koronowany na Króla  Węgier i Czech. Był ostatnim władcą Monarchii Austro-Węgierskiej. Po rozpadzie monarchii  w 1919 roku, został zmuszony do opuszczenia Austrii. Okrętem   floty brytyjskiej udał się  na leżącą na Atlantyku portugalską wyspę Maderę tam  zmarł 1 kwietnia 1922 roku i został  pochowany. W dniu  3 października 2004 roku został błogosławionym kościoła katolickiego. Beatyfikował go Papież Jan Paweł II, była to ostatnia  beatyfikacja  przeprowadzona  przez Jana Pawła  II. 

W latach 1937-1939 Zakłady Przemysłowe „Sitkówka” Spółka Akcyjna  wybudowały drugą linię kolejki wąskotorowej,  połączyła ona kopalnię wapienia „Ołowianka”  z rampą  przeładunkową przy stacji kolejowej Rykoszyn. Kolejka obsługiwana była w początkowej fazie przez zaprzęgi konne wynajmowane od miejscowych gospodarzy którzy uzyskiwali z tego tytułu dość duże dochody w późniejszym okresie sprowadzono parowozy  i lokomotywki spalinowe. Zakład „Sitkówka” S.A. w 1933 roku  wydzierżawił kopalnię od właściciela terenu   gromady wsi Miedzianka. Linia tej kolejki została zdemontowana w latach 60 XX wieku,   pozostał po niej  nasyp kolejowy  prowadzący od starej kopalni   do wsi Bławatków, który   obecnie służy jako  ciąg pieszo-rowerowy.

 W drugiej połowie lat pięćdziesiątych    Zakład Przemysłu Wapienniczego w Miedziance wprowadził do użytku wąskotorową lokomotywkę spalinową typu WLs40   nr fabryczny 533  wyprodukowaną w 1956 roku przez Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego   w  Poznaniu.  Pracowała ona   w pierwszej  połowie   lat   70 XX wieku kiedy to zdemontowano  kolejkę  „austriacką” .